Diagnoza to punkt wyjścia w procesie leczenia zaburzeń psychicznych. Umożliwia rozpoznanie natury trudności, z jakimi zgłasza się pacjent, oraz określenie, jakie działania terapeutyczne mogą przynieść najlepsze rezultaty. To moment, w którym lekarz zbiera możliwie pełny obraz sytuacji psychicznej i zdrowotnej pacjenta.
Diagnoza opiera się przede wszystkim na rozmowie - wywiadzie psychiatrycznym. Lekarz pyta o objawy, ich czas trwania, intensywność i wpływ na codzienne życie. Ważne są także informacje o dotychczasowym leczeniu, sytuacji rodzinnej, zawodowej, stresorach i historii życia. W razie potrzeby psychiatra może zlecić dodatkowe badania laboratoryjne lub konsultacje z innymi specjalistami, np. neurologiem czy psychologiem klinicznym.
Rozpoznanie konkretnego zaburzenia odbywa się według obowiązujących klasyfikacji - najczęściej ICD-10* lub DSM-5**. To pozwala na precyzyjne określenie diagnozy, która jest podstawą dalszego planowania leczenia.
W niektórych przypadkach diagnoza może zająć więcej czasu i wymagać obserwacji objawów w dłuższym okresie. Często jest też aktualizowana w toku terapii - szczególnie gdy pojawiają się nowe informacje lub zmienia się stan pacjenta.
Objaśnienia:
*ICD-10 (Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób, 10. wersja) - oficjalna klasyfikacja wszystkich chorób i zaburzeń zdrowotnych, opracowana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Obejmuje też zaburzenia psychiczne. W Polsce i wielu innych krajach to podstawowy dokument wykorzystywany do diagnozowania, kodowania i dokumentowania chorób, także w systemie opieki zdrowotnej (np. w NFZ).
** DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition) - klasyfikacja zaburzeń psychicznych opracowana przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne (APA). Jest bardzo szczegółowa i szeroko stosowana, zwłaszcza w USA, ale też przez wielu specjalistów na świecie jako narzędzie pomocnicze. DSM-5 skupia się wyłącznie na zaburzeniach psychicznych.